Prawie każdy z nas na pewnym etapie swojego życia ma do czynienia z prawem spadkowym. Spadek to często po prostu przysporzenie majątkowe, korzyść dla spadkobiercy, ale czasem również potrafi wiązać się z kłopotami.
Można otrzymać spadek na mocy testamentu kub na mocy ustawy. Do dziedziczenia ustawowego dochodzi wówczas, gdy spadkodawca nie sporządził żadnego testamentu Zasady dziedziczenia ustawowego zostały
uregulowane w art. 931 i następnych kodeksu cywilnego. Spadkodawcą jest osoba zmarła, po której otrzymuje się spadek, a spadkobierca jest tym, który ten spadek otrzymuje. Jeśli spadkobiercy otrzymują spadek na
mocy ustawy, wówczas dziedziczy określony krąg osób. Po śmierci spadkodawcy, o ile nie było testamentu, najważniejsze jest ustalenie kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia, czyli trzeba przeanalizować stan rodzinny osoby zmarłej. W teorii prawie każdy z rodziny może zostać spadkobiercą, ale podstawowa zasada jest taka, że najpierw należy brać pod uwagę osoby najbliższe, to jest małżonka i dzieci. Jeśli nie ma
małżonka, wówczas jedynie dzieci. Czasem zdarza się, że dziecko umiera przed rodzicem, a więc wówczas do dziedziczenia dochodzą dzieci zmarłego dziecka, czyli wnuki spadkodawcy. Zasada jest taka, iż udział każdego ze spadkobierców jest równy, a od tej zasady są jedynie nieliczne wyjątki. Przykładowo jeśli małżonek dziedziczy w zbiegu z dziećmi, jego udział powinien wynosić przynajmniej ¼. Jeśli jest dwójka dzieci, udział
każdego spadkobiercy wynosi 1/3, a jeśli np. czworo, wówczas małżonek dziedziczy ¼, a pozostała część majątku spadkowego jest dzielona po równo między pozostałych. Dziecko dziedziczy po swoim rodzicu
niezależnie od tego, czy jest ono pełnoletnie czy nie. Czym innym jest jednak dopełnienie formalności w celu przeprowadzenia postępowania spadkowego. Warto również pamiętać, iż spadkobiercą może być nawet tak
zwany nasciturus, czyli dziecko poczęte, a jeszcze nie nienarodzone. Może ono dziedziczyć pod warunkiem, iż urodzi się żywe.
Małżonek zawsze dziedziczy na mocy ustawy po zmarłym spadkodawcy, może on dzielić spadek z dziećmi, rodzicami, czasem rodzeństwem lub wnukami spadkodawcy, zależnie od tego, kto wchodzi jeszcze w krąg spadkobierców. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy małżonek pozostały przy życiu był w separacji ze spadkodawcą, wówczas Niekiedy dochodzi do sytuacji, że małżonek dziedziczy cały majątek – wówczas, gdy zmarły w chwili śmierci nie miał rodziców, rodzeństwa lub zstępnych owego rodzeństwa (siostrzeńców, bratanków).
Czasem zdarza się, ze rodzice przeżywają swoje dziecko. Wówczas mogą oni stać się jego spadkobiercami. Czy do tego dojdzie, zależy to przede wszystkim od tego, czy spadkodawca pozostawił po sobie dzieci. Jeśli
tak, to dziedziczą dzieci, a rodzice spadkodawcy już nie. W przypadku jednak, gdy zmarły miał małżonka, ale dzieci już nie, to do spadku powołani są również rodzice dziedziczący w zbiegu z małżonkiem. Jeśli
spadkodawca był sam i nie miał dzieci, cały spadek dziedziczą rodzice. Jeśli któreś z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, a zmarły miał rodzeństwo, udział rodzica przypada jego dzieciom czyli rodzeństwu
zmarłego.
Dziedziczenie na mocy ustawy oznacza, że każdy, kto nie złoży oświadczenia o odrzuceniu spadku w przeciągu pół roku, automatycznie staje się spadkobiercą. W przypadku braku jakiegokolwiek oświadczenia w
tym czasie staje się on spadkobiercą. W praktyce jednak, aby móc dysponować majątkiem spadkowym, móc go przepisać na siebie, niezbędne jest dopełnienie formalności. Należy w tym celu udać się do notariusza
celem sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia lub do sądu, aby wydał postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku – to już jednakmateriał na nowy wpis.