Zawarcie sakramentu małżeństwa przed ołtarzem
Wybór formy zawarcia małżeństwa w sposób wyznaniowy zdeterminowany jest wieloma czynnikami. Wśród nich można wymienić kwestie kulturowe, tradycję, tożsamość religijną, ale także wpływ otoczenia – w tym rodziny i bliskich. Osoby wstępujące w związek małżeński dysponują pełną swobodą w tym wyborze.
Przed 1998 rokiem nupturienci musieli dokonać właściwie dwóch procedur ślubu – tej w urzędzie stanu cywilnego, a następnie kościelnej – jeżeli zdecydowali się na aspekt wyznaniowy. Mocą umowy międzynarodowej pomiędzy Polską, a Stolicą Apostolską możliwe było znaczne uproszczenie procedur i wykształcenie nowego rodzaju zawarcia małżeństwa – tzw. ślubu konkordatowego.
Obecna regulacja zawarta w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym wskazuje na konieczność współdziałania organów państwa ze związkiem wyznaniowym. Przed zawarciem małżeństwa w sposób wyznaniowy należy przedłożyć kapłanowi udzielającemu ślubu zaświadczenia wydanego przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Dokument musi wskazywać brak okoliczności niepozwalających na ważne i skuteczne wstąpienie w związek małżeński. Jeżeli nie występują przeciwności, to po ceremonii ślubu w kościele kierownik urzędu stanu cywilnego sporządza akt małżeństwa, który stanowi o prawnej mocy zawarcia związku. Wszystko sprowadza się do jednej, kościelnej ceremonii. Przy spełnieniu warunków (sporządzenie przez kierownika urzędu stanu cywilnego aktu zawarcia małżeństwa) rodzi skutki również w aspekcie prawnym. Tak zawarte małżeństwo jest ważne wg państwa i związku wyznaniowego.
Forma cywilna – czy prostsza?
Zawarcie małżeństwa w drodze urzędowej przed obowiązywaniem konkordatu – umowy między Polską, a Watykanem mogło być mniej skomplikowane, sama wizyta w urzędzie stanu cywilnego była jedynym stadium tego procesu. W efekcie obowiązujących obecnie przepisów zarówno forma cywilna i wyznaniowa prowadzą do tego samego rezultatu. Należy jednak
Na zawarcie małżeństwa w formie cywilnej często decydują się osoby niewierzące. Także rozwodnicy, którzy ze względu na sakramentalną wagę zawartego poprzednio związku nie mogą wstąpić w niego powtórnie. Wynika to z przepisów prawa kanonicznego. Co ciekawe, pozostając w związku małżeńskim, którego początkiem był ślub cywilny można nawet po pewnym czasie zdecydować się na ślub w kościele.
Czy tylko Katolicy mogą skutecznie zawrzeć małżeństwo wyznaniowe?
Wiele związków wyznaniowych zdecydowało się na podpisanie umowy z Polską. Dzięki temu w obrocie prawnym i w życiu zawarte małżeństwo jest tak samo ważne. Wśród nich należy wymienić rodzaje Kościołów prawosławnych, ewangelickich, ale także gminy wyznaniowe żydowskie, Zielonoświątkowców i Mariawitów
W każdym z tych kościołów można zawrzeć ślub na zasadach równych zawarciu w Kościele Katolickim i formie cywilnej.
Słowem podsumowania
Zawarcie związku małżeńskiego i forma ślubu są zależne od woli małżonków. Pozostawanie w małżeństwie niesie za sobą pewne przywileje związane np. ze spadkami czy kwestiami podatkowymi. Dzięki swobodzie przekonań, religii i szeroko pojętej wolności decyzja o zawarciu i formie dokonania małżeństwa wynika ze świadomej decyzji pary. Ślub cywilny i wyznaniowy niosą przy braku przeszkód ten sam skutek – zawarcie małżeństwa i jego pełnoprawne istnienie.