Można wyróżnić stałe oraz zmienne elementy wynagrodzenia za pracę.. W wielu wypadkach pracownik otrzymuje jedynie wynagrodzenie podstawowe bez dodatków. Wynagrodzenie powinno odpowiadać rodzajowi wykonywanej pracy, kwalifikacjom, jakie są potrzebne do jej wykonywania, a także winno uwzględniać ilość oraz jakość świadczonej pracy.
Oprócz wynagrodzenia zasadniczego pracownik może otrzymywać dodatki, wynagrodzenie zmienne, które jest zależne od wyników pracy, pracy w szczególnych warunkach. Niekiedy mają one na celu zrekompensowanie dodatkowego wysiłku pracownika. Należą do nich na przykład :
– wynagrodzenie za pracę w porze nocnej
– wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
– dodatek za staż pracy
– dodatek za pracę w szczególnych warunkach
– dodatek funkcyjny
Takim składnikiem może być również premia przyznawana za osiągnięcie określonych wyników w pracy, albo też przy wypracowaniu pewnych wyników finansowych przez pracodawcę. Nie uregulowano jej w kodeksie pracy, czasem jest ona opisana w regulaminie wynagradzania (o ile obowiązuje u danego pracodawcy).
Komu przysługuje nagroda jubileuszowa?
W kodeksie pracy nie ma pojęcia nagrody jubileuszowej, jako że nie przysługuje ona wszystkim pracownikom. Można ją znaleźć w niektórych ustawach szczególnych regulujących status prawny określonych grup pracowników, takich jak :
– górnicy
– pracownicy samorządowi
– nauczyciele
– pracownicy bibliotek
– pracownicy instytucji kultury
– pracownicy służby cywilnej
– pracownicy służby zdrowia
Czy można otrzymać nagrodę jubileuszową w firmie prywatnej?
Co do zasady nie przysługuje ona pracownikom w firmach prywatnych, a przynajmniej przepisy nie przewidują, aby im przysługiwała. Nie ma przeszkód, aby pracodawca sam z siebie przyznał ją pracownikom i wypłacał. Powinien jednak wtedy to robić w sposób niedyskryminujący.
Jaka jest wysokość nagrody jubileuszowej?
Nie ma stałej jednej wysokości nagrody jubileuszowej, jako że nie wprowadzono jej w jednej ustawie, ale właśnie opisano ją w różnych ustawach i rozporządzeniach regulujących pragmatyki służbowe dla różnych grup pracowniczych. Przykładowo w przypadku pracowników samorządowych nagroda jubileuszowa przysługuje po 20 latach zatrudnienia i wówczas wynosi 75 % wynagrodzenia miesięcznego. Po 25 latach – 100 %, po 30 – 100 % , 35- 200 %, po 40 – 300 %, po 45 – 400 % Z kolei dla nauczycieli wygląda to trochę inaczej.
Czy pracownik może dochodzić nagrody jubileuszowej w sądzie?
Tak, jeśli pracownikowi na mocy obowiązujących przepisów przysługuje nagroda jubileuszowa, a pracodawca nie wypłaci jej dobrowolnie, wówczas pracownik może wystąpić do sądu. Obowiązek zapłaty tej nagrody nakładają na niego przepisy ustawy i pracownik nie musi podejmować żadnych działań. Zanim podejmie się ewentualne kroki prawne, warto najpierw spróbować polubownie załatwić sprawę, gdyż wszczynanie sprawy sądowej to zawsze ostateczność, a jest szansa, że doszło do pomyłki lub że pracodawca spóźnił się chwilę z przelewem. Nie jest konieczne stosowanie wezwania do zapłaty, choć często się to zdarza. Pozew powinien zostać skierowany do sądu pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy lub też oddziału, w którym pracownik pracuje (pracownik może tu dokonać wyboru). W pozwie należy podać dane obu stron, kwotę, jakiej pracownik się domaga, z czego ona wynika. Niezbędne jest również załączenie dokumentów, dzięki którym pracownik wykaże, z czego wynika jego roszczenie oraz jego wysokość. Wysokość nagrody zależy od stażu pracy, odpowiednich przepisów oraz wysokości wynagrodzenia, dlatego trzeba wskazać wszystkie czynniki, które wpływają na wysokość roszczenia pracownika.
Zwykle pracodawcy pilnują wypłacania nagrody jubileuszowej i pracownik nie musi podejmować żadnych działań. Czasem trzeba o tym przypomnieć, a warto pamiętać, gdyż zawsze jest to pewien dodatkowy składnik wynagrodzenia, który należy się pracownikowi.
Stan prawny : sierpień 2022