Wstąpienie w związek małżeński to początek nowego rozdziału życia. Małżeństwo niesie za sobą wiele obowiązków, ale także zmian. Z chwilą jego zawarcia co do zasady powstaje majątek wspólny, który budowany jest w trakcie trwania małżeństwa. Nie wszystko należy jednak do majątku wspólnego.
Wspólność i rozdzielność majątkowa
Ustalając kwestie związane z zawarciem małżeństwa małżonkowie mogą zdecydować się na rozdzielność majątkową, przez co zmiana stanu cywilnego nie rodzi wspólnego majątku. Dzięki temu zarówno mąż, jak i żona mają tylko swoje osobiste majątki. Nie są zobowiązani do solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania. Rozdzielność majątkową można wprowadzić w drodze umowy – tzw. Intercyzy. Zdarza się, że źródłem rozdzielności jest ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków.
Wspólność majątkowa powstała wraz z zawarciem małżeństwa nie obejmuje tego, co zostało nabyte przed małżeństwem. W skład majątku wspólnego wchodzą elementy nabyte po wstąpieniu w związek, takie jak miesięczne wynagrodzenie za pracę. Są jednak od tej zasady wyjątki.
Czy małżonek pomimo wspólności majątkowej może nabyć coś w poczet majątku osobistego?
Pomimo wspólności majątkowej w związku istnieją także majątki osobiste. Żona i mąż obok majątku wspólnego mają swoje własne. Co się na nie składa? Przede wszystkim przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej, przedmioty nabyte przez dziedziczenie, przedmioty służące zaspokajania osobistych potrzeb. Osobną kategorią zaliczającą się do majątku osobistego są przedmioty nabyte w ramach nagrody za osobiste osiągnięcia (np. naukowe, sportowe) oraz prawa autorskie.
Sąd Najwyższy w wyroku o sygnaturze I CSK 515/12 orzekł, że nagroda wypłacona sportowcowi za zdobycie medalu olimpijskiego stanowi jego majątek osobisty. Podkreślić zatem należy fakt, że pomimo wspólności majątkowej oboje małżonkowie mogą gromadzić przedmioty będące jedynie ich majątkiem osobistym.
Zazwyczaj największym składnikiem majątku osobistego jest to wszystko, co zostało nabyte przed małżeństwem. Zawarcie związku z tzw. wspólnością ustawową powoduje, że majątek wspólny dopiero powstaje i zaczyna rosnąć od zera.
Brzmienie art. 31 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego i art. 33 Kodeksu Rodzinnego określa, że wynagrodzenie pobierane przez małżonka w przypadku wspólności majątkowej zalicza się do majątku wspólnego. Co ważne, samo prawo do miesięcznego wynagrodzenia, czyli wierzytelność o wynagrodzenie zaliczana jest do majątku osobistego.
Podsumowanie
Wspólność majątkowa nie wyłącza istnienia majątków osobistych. Wiele polskich małżeństw korzysta ze wspólności. Kwestie części majątków osobistego i wspólnego często są sporne np. w sprawach rozwodowych. Zawarcie umowy – intercyzy wprowadza rozdzielność majątkową. Wówczas mąż i żona dysponują jedynie swoimi majątkami osobistymi.