Otrzymanie spadku jest często czymś korzystnym finansowo, ale w wielu wypadkach wiąże się to z wieloma formalnościami. Sprawa dotycząca przyjęcia lub odrzucenia spadku może zostać rozstrzygnięta w sądzie lub też załatwiona u notariusza. Złożenie oświadczenia spadkowego u notariusza jest szybkie, jednak nie zawsze możliwe. Można z tego skorzystać jedynie wówczas, gdy wszyscy spadkobiercy stawią się razem u notariusza i złożą oświadczenia w tej sprawie.
Kto może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może być złożony przez każdego, kto ma w tym interes prawny. Przede wszystkim oczywiście są to spadkobiercy. Nie ma wątpliwości, że przysługuje im interes prawny w złożeniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, dlatego tez nie muszą oni wcale wykazywać swojego interesu prawnego. Powinni jednak wskazać kim są dla spadkodawcy, aby uprawdopodobnić, iż są osobami właściwymi do złożenia wniosku w sądzie. Może się jednak zdarzyć sytuacja, w której wnioskodawcą będzie ktoś inny niż spadkobierca. Często taką osobą jest wierzyciel spadkobiercy (choć nie tylko on). Dlaczego wierzyciel? Wyobraźmy sobie taką sytuację – mamy dłużnika, który nie spłaca nam zadłużenia, ale jakiś czas temu zmarł ktoś z jego rodziny i dłużnik jest spadkobierca. Dłużnik jednak nigdy nie wszczął postępowania spadkowego, a może otrzymać dom lub udział w nieruchomości, czy też samochód. Otrzymał spadek (bo np. nie odrzucił w terminie), ale oficjalnie nie stał się jego właścicielem, bo nie ma postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i nie można prowadzić egzekucji z tego majątku. Wierzyciel ma prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku i później, po zakończeniu postępowania, może już prowadzić egzekucję wobec składników majątku nabytych w spadku.
Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Taki wniosek powinien spełniać wymogi pisma procesowego, a więc trzeba w nim podać nazwę, wydział i adres sądu, oznaczenie pisma, o co dokładnie wnosimy, podać swoje dane – imię, nazwisko, adres, numer PESEL, dane uczestników postępowania.
We wniosku o stwierdzenie nabycia spadku powinno się wykazać :
– stosunek pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą i wnioskodawcą, jeśli są rodziną
– sytuację rodzinną spadkodawcy, tj. czy w chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim, czy miał dzieci, jakich miał członków najbliższej rodziny – chodzi oczywiście o to, aby wskazać krąg spadkobierców ustawowych, a nie o opisanie wszystkich członków rodziny spadkodawcy
– powinno się również wskazać, jaki udział w spadku posiada wnioskodawca. Udział ten określa się za pomocą ułamka zwykłego, np. ½, ¼, itp. Jeśli są pozostali spadkobiercy, należy opisać również wielkość ich udziałów w spadku
– należy również opisać, czy według wiedzy wnioskodawcy, spadkodawca pozostawił testament czy też nie. Jeśli wnioskodawca nie wie nic o żadnym testamencie, wskazuje, iż nie ma wiedzy o tym, aby testament został sporządzony. Jeśli zaś był testament, należy go dołączyć i wnieść o otwarcie testamentu
– należy wskazać uczestników postępowania, są nimi pozostali spadkobiercy, albo też, jeśli w grę wchodzi testament, w którym ktoś został pominięty, winno się wskazać spadkobierców ustawowych. Mają oni prawo do wzięcia udziału w postępowaniu i podjęcia decyzji, czy np. chcą kwestionować testament, czy też nie. Powinny również o tym wiedzieć, by na przyszłość móc podjąć decyzję, czy chcą się ubiegać o prawo do zachowku.
Do wniosku powinno się również załączyć dokumenty, takie jak odpis aktu zgonu, odpis aktu urodzenia, w przypadku kobiet zamężnych, które zmieniały nazwisko również odpis skrócony aktu małżeństwa. Możliwe również, iż okaże się, że trzeba przedłożyć i inne dokumenty, ale tutaj należy to oceniać pod kątem każdego indywidualnego przypadku.
Kiedy muszę złożyć wniosek o stwierdzenia nabycia spadku?
Nie ma żadnego określonego terminu i można to zrobić nawet po kilku czy kilkunastu latach od śmierci spadkodawcy. Nie ma tutaj żadnego przedawnienia czy też terminu zawitego na złożenie takiego wniosku. Zdarza się, że spadkodawcy latami nie rozwiązują swoich spraw spadkowych. przeprowadzenie sprawy spadkowej nie jest niezbędne do dziedziczenia, gdyż dochodzi do niego w sposób automatyczny. Spadkodawca staje się nim z chwilą śmierci spadkobiercy i jeśli w ciągu 6 miesięcy nie złoży żadnego oświadczenia o nabyciu lub odrzuceniu spadku, przyjmuje on spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Jednakże, aby móc w pełni dysponować majątkiem spadkowym, sprzedać go, dokonać darowizny, trzeba mieć oficjalne potwierdzenie, że jest się właścicielem.
Stan prawny : lipiec 2022