Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego z 4 lipca 2019 roku nie bez kozery była nazywaną “Wielką Reformą K.P.C.”. Zakres zmian przez nią wprowadzonych, miał ogromne znaczenia dla dzisiejszego kształtu postępowania cywilnego. Głównym założeniem ustawodawcy, stojącym za niniejszymi reformami była chęć przeciwdziałaniu przewlekłości procesów sądowych, usprawnienie sfery organizacji postępowania sądowego oraz przyspieszenie rozpoznania spraw. Z dzisiejszej perspektywy, możemy uznać, że spora część tych założeń nie została zmaterializowana. W dzisiejszym artykule, będziemy kontynuować tematykę naruszenia przez Sąd art. 235 [2] § 1 K.P.C. – czyli jednego z przepisów wprowadzonych nowelizacją z 2019 roku.
Wracając do treści art. 235 [2] § 1 pkt 1 K.P.C.:
Art. 235[2]. § 1. Sąd może w szczególności pominąć dowód:
- którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;
Kolejnym przykładem sytuacji kiedy to sąd może naruszyć ten przepis, będzie pogwałcenie wynikające z powyższego artykułu oraz norm z art. 246 K.P.C oraz art. 74 K.C.:
Art. 246. Jeżeli ustawa lub umowa stron wymaga dla czynności prawnej zachowania formy pisemnej, dowód ze świadków lub z przesłuchania stron w sprawie między uczestnikami tej czynności na fakt jej dokonania jest dopuszczalny w wypadku, gdy dokument obejmujący czynność został zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osobę trzecią, a jeżeli forma pisemna była zastrzeżona tylko dla celów dowodowych, także w wypadkach określonych w kodeksie cywilnym.
Art. 74. § 1. Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
- 2. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu.
- 3. Jeżeli forma pisemna, dokumentowa albo elektroniczna jest zastrzeżona dla oświadczenia jednej ze stron, w razie jej niezachowania dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania tej czynności jest dopuszczalny także na żądanie drugiej strony.
- 4. Przepisów o skutkach niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.
Treść artykuł 246 K.P.C. wprowadza zakaz dowodowy, który uniemożliwia przeprowadzenie dowodu ze świadków i przesłuchania stron na dokonanie określonej czynności prawnej w przypadku, kiedy to z treści samej ustawy lub umowy wynika, iż dana czynność ma być dokonana w formie pisemnej. W celu klaryfikacji powyższego, z takim przypadkiem będziemy mieli do czynienia, kiedy to strony dokonują zmian umowy w formie ustnej – kiedy to w treści umowy znajduje się odpowiednia klauzula, z której to wynika, iż wszelkie zmiany jej postanowień mogą być dokonywane tylko w formie pisemnej. Naruszenie sądu w takim przypadku najczęściej będzie miało miejsce kiedy to sąd nie pominie takich dowodów, pomimo tego, że był do tego zobowiązany lub jeżeli nie dostrzeże, iż zachodzą specjalne okoliczności określone w ustawie i pominie dany dowód.
Z dokładnej analizy treści wyżej przywołanych przepisów wynika, iż jest przewidzianych 6 ekskulpatorów. W treści art. 246 K.P.C wymienione są 3 sytuacje:
- zagadnienie dokumentu obejmującego daną czynność prawną
- zniszczenie dokumentu
- zabranie dokumentu przez osobę trzecią
Z treści art 74 K.C. § 2 możemy, wykrystalizować kolejne 3 rodzaje ekskulpatorów w danej sytuacji. “Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu.
Stan prawny: maj 2023 r.
Fot. pixabay.com