Zaznacz stronę

Podstawową funkcją procesu cywilnego jest prawidłowe ustalenie stanu faktycznego w danej sytuacji. Dopiero w przypadku wykrystalizowania się konkretnego obrazu konkretnego zdarzenia, sąd może podjąć się merytorycznego rozpoznania sprawy. Postępowanie dowodowe — czyli moment w procesie, kiedy to są dokonywanie czynności związane z dopuszczeniem dowodów, ich przeprowadzenia, utrwalenia i finalnie oceny — ma niebagatelne znaczenie dla osoby będącej stroną w procesie. Podmiot chcący wykazać określony fakt powinien złożyć odpowiedni wniosek o przeprowadzenie dowodu na daną okoliczność. Sąd do takiego wniosku może się przychylić lub też nie, zatem obowiązkiem profesjonalnego pełnomocnika jest zachowywanie szczególnej ostrożności w ramach ochrony interesu swojego klienta.

Kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje możliwości złożenia zażalenia na postanowienie dotyczące pominięcia danego dowodu — profesjonalny pełnomocnik powinien w takiej sytuacji wnieść o wpisanie zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 K.P.C. (taka czynność pozwoli mu odnieść się do “niezaskarżalnego” postanowienia Sądu w apelacji). W związku z powyższym — błędy w przeprowadzeniu dowodów na kanwie obecnego K.P.C. mogą objawiać się w postaci sytuacji, kiedy to sąd “zgubił” dowód (jeżeli chciał odrzucić dany wniosek to powinien wydać w tym przedmiocie postanowienie) lub błędnie dokonał jego pominięcia.

Ustawową podstawą dla postanowienia wydanego przez sąd, którego przedmiotem jest pominięcie danego dowodu jest art. 235 [2] § 1 K.C.

Art. 235[2] § 1. Sąd może w szczególności pominąć dowód:
1)którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;
2)mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;
3)nieprzydatny do wykazania danego faktu;
4)niemożliwy do przeprowadzenia;
5)zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania;
6)gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom art. 235[1], a strona mimo wezwania nie usunęła tego braku.
§ 2. Pomijając dowód, sąd wydaje postanowienie, w którym wskazuje podstawę prawną tego rozstrzygnięcia.

Treść powyższego artykułu stanowi swoisty zestaw podstaw prawnych, jakie mogą być podstawą postanowienia w przedmiocie pominięcia dowodu. ‘’

Pierwszą przesłanką wymienioną w tym katalogu jest sytuacja, kiedy to Sąd może pominąć dowód, którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu. Wnikliwa lektura K.P.C. pozwoli nam dojść do wniosku, iż przepisami, które będą wraz z art. 235 [2] § 1 pkt 1 stanowiły zarzut naszej apelacji są art. 205 [3] § 2, 205 [12] § 2, 228 § 1 i § 2, art. 229, art. 246, art. 247, art. 259, 259 [1] oraz art. 260 K.P.C. Najbardziej flagowym i najłatwiejszym przykładem do wyjaśnienia naruszenia przez sąd art. 235[2] § 1 pkt 1 K.P.C. będzie przykład, kiedy ów przepis zwiążemy z art. 228 KPC. Zgodnie z jego treścią:

Art. 228 § 1. Fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Sąd bierze je pod rozwagę nawet bez powołania się na nie przez strony.
§ 2. Nie wymagają dowodu również fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna oraz fakty znane sądowi z urzędu, jednakże sąd powinien zwrócić na nie uwagę stron.

W związku z przytoczonym przepisem — sąd dopuści się naruszenia prawa procesowego tj. art. 235[2] § 1 pkt 1 w zw. z art. 228 § 1 K.P.C. – kiedy to nie przeprowadzi on wnioskowanego przez nas dowodu, ze względu na to, iż fakt, który chcemy wykazać jest powszechnie znany, a następnie nie włącza go w całokształt ustalonego stanu faktycznego. Skoro, sąd pomija dany dowód z wyżej wskazanej podstaw prawnej, to jest to równoznaczne z przyznaniem, że taki fakt rzeczywiście miał miejsce i stanowi składową ustalonego stanu faktycznego. Jeżeli nie wydałby takiego postanowienia i nie przyznał, że dana okoliczność jest znana powszechnie, moglibyśmy w ramach postępowania dowodowego wykazywać za pomocą przeróżnych dowodów, iż miał on miejsce w stanie rzeczywistym.

Stan prawny: kwiecień 2023 r.

Fot. pixabay.com